Είναι η συζήτηση που ίσως κάποιοι γονείς δεν ανυπομονούν να κάνουν με το παιδί τους. Η ιδέα ότι πρέπει να μιλήσουν για σεξουαλική έλξη σε ένα ανήλικο, και μάλιστα να εξηγήσουν τα διαφορετικά είδη σεξουαλικότητας και ταυτότητας φύλου κάνει τον κάθε γονέα να βρει πολλούς λόγους για να το αναβάλει. Αλλά όταν βλέπουμε ότι πλέον μέχρι και ταινίες της Disney όπως το Strange World όπου πρωταγωνιστεί ένας ανοιχτά gay έφηβος -του οποίου η σεξουαλικότητα δεν είναι καν κεντρικό θέμα της ιστορίας, γιατί δεν θεωρείται κάτι αξιοσημείωτο-, τότε καταλαβαίνουμε ότι αργά ή γρήγορα θα έρθει η στιγμή που το ίδιο το παιδί θα αναρωτηθεί και να πει «μαμά/μπαμπά γιατί αυτό το αγόρι φιλάει ένα άλλο αγόρι ή γιατί αυτό το κορίτσι φιλάει ένα άλλο κορίτσι;».
Φανταζόμαστε ότι η επιτυχία του Maestro τη σεζόν που πέρασε, που φιλοξένησε ένα φιλί ανάμεσα σε δύο αγόρια προκάλεσε επίσης αυτή την ερώτηση σε πολλά παιδιά που είδαν το σίριαλ, όπως και η κουβέντα που έχει ξεκινήσει στην κοινωνία με αφορμή τη βραβευμένη ταινία μικρού μήκους “Αγόρια στο Ντους” που προβλήθηκε πρόσφατα σε ένα δημοτικό και προκάλεσε παροξυσμό στο συντηρητικό κοινό της Ελλάδας. Χωρίς να έχουν καν δει την ταινία που δεν πραγματεύεται τη σεξουαλικότητα των νεαρών αγοριών, μερίδα του κόσμου έσπευσε να καταδικάσει την ταινία αναδεικνύοντας τα πλέον σκοταδιστικά αντανακλαστικά ανθρώπων που δεν καταλαβαίνουν την ανάγκη να γίνεται η κουβέντα για το diversity και τη σεξουαλικότητα ακόμα και σε μικρή ηλικία και ως κομμάτι της σχολικής εκπαίδευσης μέσα από ένα μάθημα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης εναρμονισμένο με τη σύγχρονη ορολογία της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας γύρω από το φύλο και τη σεξουαλικότητα. Σε αυτό το σημείο να πούμε η ελληνική μετάφραση του όρου diversity δεν είναι διαφορετικότητα, αλλά ποικιλότητα, καθώς κάθε σεξουαλικός προσανατολισμός, έκφραση φύλου ή ταυτότητα φύλου δεν πρόκειται για μία αποκλίνουσα κατάσταση από κάποια υποτιθέμενη νόρμα, αλλά μια άλλη, ισότιμη έκφανση της έλξης που βιώνουν οι άνθρωποι και του αυτοπροσδιορισμού τους.
Όσο δύσκολη λοιπόν και αν φαντάζει αυτή η συζήτηση γύρω από τη σεξουαλικότητα, η πραγματικότητα είναι ότι πρέπει να γίνει όταν το παιδί σας έχει απορία σχετικά με το θέμα. Αυτό μπορεί να συμβεί ακόμα και σε ηλικία 6 ή 7 χρονών που πολλά βιώνουν τα πρώτα σημάδια της σεξουαλικότητας τους ή ακόμα και νωρίτερα αν κάποιο ερέθισμα από το περιβάλλον τους προκαλέσει την ερώτηση αυτή. Η σωστή στιγμή λοιπόν είναι όταν το παιδί θέσει μόνο του το ερώτημα, αφού υπάρξει κάποιο ερέθισμα που το έχει προκαλέσει. Αυτός είναι ο σωστός χρόνος για πολλούς λόγους. Πρώτον για να νιώσει το παιδί σας ασφάλεια ότι πρόκειται για κάτι αποδεκτό, κάτι φυσιολογικό, κάτι κανονικό, ώστε να μπορεί στο μέλλον να σας ανοιχτεί εάν νιώσει ότι ανήκει το ίδιο στην ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα. Η σεξουαλικότητα δεν είναι επίκτητο χαρακτηριστικό, οπότε είναι πολύ σημαντικό να έχουμε δημιουργήσει ένα ασφαλές περιβάλλον σε ένα παιδί για να την ανακαλύψει χωρίς φόβο. Αλλά ακόμα πιο σημαντικό είναι σαν γονείς να γαλουχήσετε έναν άνθρωπο, ο οποίος θα είναι δεκτικός στην ποικιλότητα, θα δείχνει σεβασμό στους ανθρώπους της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας -ακόμα και τελικά δεν ανήκει και ο ίδιος-, και θα γίνει ενεργός σύμμαχος των queer ανθρώπων που θα συναντήσει στη ζωή του βελτιώνοντας συνολικά έτσι ολόκληρη την κοινωνία.
Αυτή η συζήτηση μπορεί να γίνει ακόμα και αν δεν γνωρίζετε πολλά γύρω από όρους όπως «ταυτότητα ή έκφραση φύλου», ή ορολογίες όπως «πανσέξουαλ». Άλλωστε το πιο σημαντικό που πρέπει να μεταδώσετε στο παιδί είναι -ή μάλλον θα έπρεπε να είναι- αυτονόητο: ότι όλοι οι άνθρωποι είμαστε ίσοι και έχουμε τα ίδια δικαιώματα στην κοινωνία και στην αγάπη. Γιατί η σεξουαλικότητα σχετίζεται κυρίως με ποιον μπορεί να αγαπά κάθε άνθρωπος. Και θα έπρεπε όλοι μας να έχουμε το δικαίωμα να έχουμε τη δυνατότητα να είμαστε ο εαυτός μας, όπως ακριβώς νιώθουμε χωρίς να φοβόμαστε για αυτό. Ούτε το φύλο και η έκφραση του, ούτε ο σεξουαλικός προσανατολισμός ενός ατόμου θα έπρεπε ποτέ να γίνεται αφορμή για διακρίσεις και κακοποιητικές συμπεριφορές.
Πέρα όμως από τα λόγια και τη θεωρία, όλοι ξέρουν ότι τα παιδιά δεν κάνουν ό,τι τους λένε οι γονείς, αλλά ό,τι βλέπουν να κάνουν οι γονείς. Γι’ αυτό το πιο σημαντικό που μπορεί να κάνει ένας γονέας είναι να φέρεται με ενσυναίσθηση και ευγένεια σε όλους τους γύρω του και να μιλά ανοιχτά για τα άτομα της ΛΟΑΤΚΙ+ που είναι στον περίγυρό του ή στη δημόσια σφαίρα. Να μην κάνει ομοφοβικά και τρανσφοβικά σχόλια ποτέ, και να μην επιτρέπει σε άλλους να κάνουν μπροστά στο παιδί του, ακόμα και όταν πρόκειται για κακόγουστα αστεία συγγενών προηγούμενων γενεών. Η απάθεια σε κάτι τέτοιο μπορεί να ερμηνευτεί σαν αποδοχή από ένα παιδί. Δεν αρκεί το να μην γελάσετε, πρέπει να γίνεστε δυσάρεστοι σε τέτοιες περιστάσεις και να απαντάτε στον κακοποιητικό λόγο, γιατί έτσι μόνο θα δείξετε στο παιδί ότι η υποτίμηση των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων δεν είναι μια κοινωνικά αποδεκτή συμπεριφορά. Αυτή σας η στάση επιπλέον θα κάνει το παιδί σας να νιώσει ασφαλές να σας εκφράσει ερωτήματα σχετικά με τη σεξουαλικότητα του, αφού θα ξέρει ότι εσείς θα το αποδεχτείτε και δεν θα το κρίνετε με κανέναν τρόπο.
Παρόλα αυτά θα ήταν βοηθητικό για εσάς να μάθετε κάποια βασικά πράγματα σε περίπτωση που το παιδί σας έχει ερωτήσεις. Που είναι πάντα πιθανό. Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά λοιπόν.
Υπάρχει το βιολογικό φύλο (sex) και το κοινωνικό φύλο (gender) και κάποιες φορές αυτά τα δύο δεν ταυτίζονται. Και αυτό είναι εντάξει. Κάποιες φορές ένα άτομο βιώνει εσωτερικά διαφορετικό φύλο από αυτό που διαπιστώθηκε στη γέννηση του σύμφωνα με τα χρωμοσώματα και τα εξωγενή χαρακτηριστικά. Αυτοί που το φύλο και το κοινωνικό τους φύλο ταυτίζονται, ονομάζονται σις (cis) ενώ αυτοί που δεν ταυτίζεται, τρανς.
Όσον αφορά τον σεξουαλικό προσανατολισμό, αυτό αφορά τη ρομαντική έλξη που νιώθει κάποιος για άλλα άτομα και το φύλο αυτών μπορεί επίσης να είναι διαφορετικό από αυτό που θεωρούμε αναμενόμενο, και αυτό επίσης είναι εντάξει.
Ανάλογα με την ηλικία που γίνεται η κουβέντα αυτή με το παιδί σας μπορείτε να χρησιμοποιήσετε διαφορετική ορολογία. Δεν χρειάζεται να βάλετε στην κουβέντα σας τους παραπάνω σύνθετους όρους με ένα αρκετά μικρό παιδί. Μπορείτε απλώς να του πείτε ότι όπως δεν κρίνουμε ένα βιβλίο από το εξώφυλλο του, έτσι και δεν μπορούμε πάντα να μαντέψουμε από την εμφάνιση κάποιου ανθρώπου τι φύλο νιώθει μέσα του ή τι άτομα το έλκουν. Είναι πολύ σημαντικό να αναφέρεστε στη σεξουαλικότητα και τη ταυτότητα φύλου, όπως σε κάθε άλλο χαρακτηριστικού ενός ανθρώπου όπως είναι η φυλή, η θρησκεία, η αναπηρία, τα είδη της οικογένειας στην οποία ανήκει. Αν χρειαστεί στη διαδικασία αυτή μπορείτε να επιστρατεύσετε βιβλία ή εγκεκριμένες ταινίες, όπως αυτή που προβλήθηκε ορθά στο ελληνικό σχολείο από την παιδαγωγό -ενημερωτικά να πούμε ότι το Shower Boys υπάρχει στο Apple TV+ και ενδείκνυται για παιδιά ηλικίας 7 ετών και πάνω-, και ενθαρρύνετε τα παιδιά να μιλάνε και ρωτάνε χωρίς φόβο και προκαταλήψεις σε αντίστοιχα θέματα. Η κουβέντα αυτή θα χρειαστεί να γίνει ξανά και ξανά με διαφορετικούς όρους και σε διαφορετικές ηλικίες και στο διάστημα αυτό όπως μαθαίνει το παιδί περισσότερα για το θέμα, έτσι μαθαίνουν και οι γονείς.
Τέλος, εάν τα παιδιά δυσκολεύονται να κατανοήσουν έννοιες όπως ρομαντική έλξη κλπ, μπορείτε πάντα να απλοποιήσετε τα πράγματα προσδίδοντας τους μια πανανθρώπινη διάσταση με παραδείγματα που σίγουρα μπορούν να καταλάβουν. «Ο κάθε άνθρωπος πρέπει να έχει το δικαίωμα να είναι εντελώς ο εαυτός του και οι άλλοι να μην τον χλευάζουν για αυτό. Πχ ο Γιώργος προτιμά στο διάλειμμα να ζωγραφίζει, αντί να παίζει ποδόσφαιρο με τους συμμαθητές του. Και στη Μαρία αρέσει πιο πολύ να παίζει μπάσκετ παρά να χορεύει. Δεν πιστεύεις ότι πρέπει αυτοί οι δύο να κάνουν αυτό ακριβώς που τους αρέσει χωρίς κανένας ποτέ να τους κοροϊδέψει;» Άλλωστε αυτή δεν είναι πραγματικά η ουσία του όλου θέματος; Είναι σημαντικό να αποσυνδέσετε τις δραστηριότητες και τις συνήθειες των παιδιών από το φύλο, όπως άλλωστε και τα παιχνίδια. Αφήστε το παιδί σας να εκφραστεί όπως αυτό νιώθει και στηρίξτε το. Τα στερεότυπα κάνουν πιο δύσκολα στο παιδί να αποδεχτεί τη σεξουαλικότητα στο μέλλον. Να θυμάστε, ότι το πιο σημαντικό πράγμα είναι η αγάπη. Η αγάπη που δέχεται και δίνει το παιδί σας πίσω σε εσάς και φυσικά η δυνατότητα το παιδί σας να αγαπήσει όποιον άνθρωπο επιθυμεί. Και η αγάπη ως έννοια έχει ανάγκη τον σεβασμό όλων μας.
tag:Wonder Wall